Çift kavramalı olarak bilinen şanzımanın diğer bir ismi DSG (Direct Shift Gearbox)’dir. Daha açık ifadeyle; viteslerin, diğer dişli şanzımanlardan daha hızlı değiştirilebildiği otomatik şanzımanlardır.
Çift kavramalı olarak bilinen şanzımanın diğer bir ismi DSG (Direct Shift Gearbox)’dir. Daha açık ifadeyle; viteslerin, diğer dişli şanzımanlardan daha hızlı değiştirilebildiği otomatik şanzımanlardır. Çift kavramalı olarak çalışan şanzımanlar, otomobillerdeki geleneksel otomatik ve düz vites sistemlerine göre daha güçlü ve daha iyi bir kontrol sağlamaktadırlar. Önceleri Volkswagen ve Audi markalarınca denenmiş olup sonradan Mitsubishi, Nissan, BMW ve Porsche gibi firmalar tarafınca da kullanılmaya başlanmıştır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
DSG Öncesinde Otomotiv Bayileri Bize Ne Sunuyordu
DSG öncesinde SMT yani sıralı manuel şanzıman kullanılmaktaydı. Bu sistem, sürücünün debriyaj pedalını kullanmasına gerek kalmaksızın viteslerin değiştirilmesine imkan tanımaktaydı. Bu ileri teknoloji, Formula 1 araçları için geliştirilmişti. Bu sistemin kullanılma amacı; sürücünün hızlanması, fren yapması ve viraj alması esnasında diğer araçları geçerken optimum sürüş çizgisini rahatça yakalamasını sağlamaktı.
Bu sistemde; sensörler ve bilgisayar vasıtasıyla vites kutusu yönetilirken, SMT hidrolik kumanda grubunu çalıştırarak debriyajı otomatik olarak kontrol ediyordu. Elektronik gaz kelebeği ile vites değişikliği yapıldığı zaman, uygun olan motor devrinin seçilmesini sağlıyordu. Bu sistemde sürücü açısından, ‘ileri-geri’ fonksiyonu olan krom vites kolu ya da direksiyona monte edilmiş olan opsiyonel vites değiştirme düğmeleri bulunmaktaydı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Sıralı olarak çalışan manuel şanzımanın geliştirilmesi sonucunda DSG ortaya çıktı. SMT’deki performansı, otomatik kolaylık olarak sunmayı amaçladı. SMT’de, motor gücünün %100’ünün tekerleklere aktarılmasını sağlayan rijit bir baskı balata sistemi bulunmaktadır. Yani, geleneksel olarak çalışan otomatik şanzımanlarda gücün aktarılması amaçlı, bir miktarda olsa güç kaybının oluşmasına neden olan tork konvertörü kullanılmaktadır. Manuel olarak çalışan şanzımanlar ve SMT’nin en olumsuz yanı; vites değişimi esnasında güç kaybına sebep olan şanzıman ve motorun ayrılması gerekliliğidir.
SMT Problemi Nasıl Çözülür
SMT problemlerinin çözümü, çift kavramalı şanzımanlarla gerçekleşmiştir. çift kavramalı şanzıman (ÇKŞ); SMT ve manuel olarak çalışmakta olan şanzımanların gecikme durumlarını elimine etmek amaçlı olarak tasarlanmıştır. ÇKŞ, aralarında baskı balata çifti bulunmakta olan 2 ayrı şanzımandan oluşmaktadır. Bu sistemde; birincisi tek sayılı olan yani 1,3,5. vitesleri sağlar iken diğeri ise çift sayılı olan 2.,4. ve 6. vitesleri sağlamaktadır.
Otomobil çalıştığı zaman, tek sayılı olan vites kutusu devrededir. Ancak aynı süreçte vites kutusu 2. vitestedir. Baskı balata tek sayılı olan vites kutusu ile birleşir ve otomobilin 1. viteste çalışmaya başlamasını sağlar. Hareket edilmesinden sonra 2. vitese geçilmek istendiği durumda, şanzıman baskı balatayı kullanarak, tek sayılı olan vites kutusundan çift sayılı şanzımana geçiş için imkan sağlar. Vites geçişinin sağlanmasının bitmesiyle birlikte tek sayılı vites kutusu olan 3. vitesi seçer.
Durumu daha açık anlatmak gerekirse; siz otomobilinizde 1. viteste devam ederken diğer şanzıman sonraki vites olan 2. vites için gerekli olan ayarlamaları gerçekleştirmeye başlar. Bu ayarlamadan kasıt, otomobilin devrinin ayarlanmasıdır. Devir tam yerinde ayarlanarak, pürüzsüz olarak vites geçişi sağlanır. Aynı bu şekilde diğer viteslere geçişlerde 2 şanzıman arasındaki geçişlerin sağlanmasıyla devam etmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Sıralı manuel şanzıman ve çift kavramalı olan şanzımanların avantajı; otomobilin vitesini küçültürken performans odaklı kabiliyete sahip olmalarıdır. Sürücü olan kişi vites küçültmek istediği zaman her iki şanzıman tipide, motorun devrini seçilmiş olan vitese uygun devire gelmesini sağlar. Çift kavramalı şanzıman, bu işlemi gerçekleştirmek için sıralı manuel şanzımana göre daha çok zamana sahip olur. Pek çok çift kavramalı şanzıman vitesin küçültülmesi aşamasında örneğin; 6. vitesten 3. vitese geçiş sağlanacağı durumda aradaki vitesleri atlayabilmektedir. Sahip olduğu bu esneklik yapısını, devir eşitleme kabiliyetinden almaktadır. Diğer şanzıman çeşitlerinde, bu işlemin gerçekleştirilmesi aşamasında otomobilde çeşitli sallantılar oluşabilmektedir.
Çift Kavramalı DSG Şanzıman Nasıl Kullanılır
Çift kavramalı özellikli olan otomobillerde, debriyaj pedalı bulunmamaktadır. Çünkü bu araçlarda kavrama, otomatik olarak gerçekleştirilmekte ve ayrılmaktadır. Birçok çift kavramalı şanzıman, geleneksel yapıda olan P-R-N-D ya da P-R-N-D-S (Sport) tarzında otomatik vites değiştirme modeline sahip olmaktadır. Otomobil Drive ve Sport modlarında iken; çift kavramalı şanzıman aynı bir otomatik vites gibi davranmaktadır.
Otomobiliniz Drive modunda iken şanzıman, üst viteslere geçişlerde motorun sesini ve yakıt tüketimini azaltmak amaçlı erken geçişi sağlamaktadır. Spor modda seyir ederken ise; şanzıman, alt viteste aracın motorunu güç bandında tutabilmek amaçlı daha uzun süre tutmaktadır. Buna ek olarak otomobil sport modda iken şanzıman, vites küçültülmesi aşamasında daha agresif olarak davranarak daha az gaz pedalı basıncının oluşmasını sağlamaktadır. Bazı otomobillerde özellikle DSG şanzımanlı olan VW ve Audi markalarında sport modda iken; otomobilin gaz pedalına azda basılsa çok daha agresif olarak reaksiyon vermektedir.
Çift kavramalı olarak çalışan şanzımanların çoğunda, direksiyon simidi üzerinde veya vites kolu üzerinde bulunmakta olan kulakçıklar vasıtasıyla, manuel olarak otomobil kullanımı sağlanmaktadır. Sürücü otomobilini manuel modda kullanırken, kavrama özelliği otomatik olarak kontrol edilmektedir. Ancak sürücü olan kişi, hangi vitesi ne zaman seçeceğine kendisi karar vermektedir. Şanzıman, seçilmiş olan vitesin motor devri aşılmadığı sürece, sürücünün vermiş olduğu komutlar takip edilmektedir. Durumu örneklendirmek istersek; 100 km/s hız ile ilerlerken aracın 1. vitese geçirilmeye çalışılması gibi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Çift Kavramalı, DSG Şanzımanların Avantajları
DSG şanzımanların en belirgin avantajları, manuel şanzımandaki sürüş karakteristiğini sürücüye sağlayabilmesidir. Ancak buna karşın çift kavramalı olan şanzıman; manuel ve sıralı manuel şanzımana kıyasla anlık olarak çok hızlı vites değiştirebilme imkanı sunmaktadır. Volkwagen markasının DSG’si vites değişimi için yalnızca 8ms ye ihtiyaç duyarken SMT’li olan Ferrari Enzo aynı işlemde 150ms gibi bir süreye ihtiyaç duymaktadır.
